-
عناوین مقاله
۸ گام مهم برای تصمیم‌گیری
۳ تکنیک کاربردی برای تصمیم‌گیری
تصمیم‌گیری هنوز برای شما مشکل است؟
ما تمام روز در حال تصمیم‌گیری هستیم. بعضی از این تصمیم‌‌گیری‌ها به اندازه‌ای راحت هستند که فکر و انرژی زیادی از ما نمی‌گیرند و ما اصلا متوجه این که در حال تصمیم‌گیری هستیم نمی‌شویم مثل انتخاب یک غذا؛ اما گاهی اوقات که شرایط پیچیده‌تر میشود، در تصمیم گیری دچار چالش و عدم اطمینان می‌شویم مثل تغییر یا انتخاب شغل.
ما این مطلب را نوشتیم تا به شما در تصمیم گیری کمک کنیم چون تصمیم‌گیری‌های سخت اغلب با احساساتی مثل استرس یا اضطراب، سردرگمی و خستگی همراه هستند و این احساسات در دراز مدت، تاثیرات منفی روی روح و روان ما می‌گذارند. پس یادگیری تکنیک‌های درست تصمیم‌گیری بسیار مهم است.
۸ گام مهم برای تصمیم‌گیری
گام۱: اجازه ندهید استرس کنترل اوضاع را به دست بگیرد
زمانی که با یک موقعیت سخت و چالش برانگیز رو به رو می‌شوید، در معرض استرس قرار می‌گیرید. استرس می‌تواند قدرت فکر کردن را با مشکل رو به رو کند و ممکن است باعث شود تا عجولانه تصمیم بگیرید یا اصلا دست از انتخاب بکشید. پس در گام اول، قبل از هر تصمیمی، سعی کنید تا استرس خود را کنترل کنید. برای این کار از تکنیک‌های کنترل استرس مثل:
- نفس‌های عمیق
- پیاده روی
- و مدیتیشن استفاده کنید و ذهن خود را آرام کنید.
گام۲: به خودتان زمان دهید
لزوما همیشه اولین ایدهها، بهترین ایدهها نیستند. پس به خودتان زمان بیشتری برای آرامش و بهتر فکر کردن بدهید. گاهی اوقات فرصت بیشتر باعث میشود تا به ابعادی که قبلا به آن فکر نکرده بودید، پِی ببرید و به موضوع از زوایای تازه‌تری نگاه کنید.
گام۳: مزایا و معایب تصمیمات خود را بررسی کنید
گاهی اوقات در مواجهه با چند انتخاب، نکاتی را فراموش می‌کنیم، به خاطر همین بهتر است که قبل از تصمیم‌گیری لیستی تهیه کنید و مزایا و معایب هر کدام از انتخاب‌ها را بنویسید. بعد از این که لیست را تهیه کردید، انتخاب‌ها را با هم مقایسه کنید تا بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.
گاهی اوقات معایب یک تصمیم به اندازه‌ای که ما تصور می‌کنیم بد نیست و گاهی اوقات در نظر گرفتن مزایای یک تصمیم می‌تواند نتیجه‌ی آن را مشخص‌تر کند.
گام ۴: اهداف و ارزش‌های خود را در نظر داشته باشید
مهم است که در هنگام تصمیم‌گیری، در مورد ارزش‌ها و اهدافتان با خودتان صادق و روراست باشید. گاهی اوقات در نظر گرفتن دقیق ارزش‌ها می‌تواند سرنوشت یک تصمیم‌گیری را به کل عوض کند. مثلا ممکن است یک شغل درآمد خیلی خوبی داشته باشد اما فضای کاری آن مناسب با ارزش‌ها و اهداف شما در زندگی شخصی‌تان نباشد. این گام به شما کمک می‌کند تا علاوه بر تصمیم‌گیری بهتر، از نتیجه تصمیم خود هم راضی‌تر باشید.
گام ۵: تمام احتمالات را در نظر بگیرید
هر انتخاب می‌تواند چند نتیجه‌ی متفاوت داشته باشد. برای یک تصمیم‌گیری درست، باید تمام احتمالات پیرامون انتخاب‌های خود را در نظر بگیرید. بهتر است هنگام نوشتن لیستِ مزایا و معایب، احتمالات را هم در کنار هر انتخاب بنویسید.
مثلا زمانی که شما تصمیم می‌گیرید سهامی را خریداری کنید که قیمت آن رو به افزایش است، باید احتمال شرایطی که ممکن است سهام در آن سقوط کند را هم نظر بگیرید.
گام ۶: با دیگران مشورت کنید
گاهی اوقات هر چقدر هم که برای یک تصمیم زمان بگذارید و به ابعاد مختلف آن فکر کنید، باز هم نکته‌ای از نظر ما دور می‌ماند. برای جلوگیری از این اتفاق، بهتر است تا با یک دوست باتجربه در مورد تصمیم خود صحبت و مشورت کنید. بیشتر وقت‌ها افرادی که مسئولیت تصمیم‌گیری با آن‌ها نیست، با ذهن بازتری می‌توانند به مسئله فکر کنند و به نکاتی توجه کنند که به ذهن ما نرسیده است. بعضی اوقات هم پیش می‌آید که دیگران با انتخاب‌های ما در زندگی خودشان رو به رو شده‌اند و می‌توانند به ما از تجربه‌ی خودشان بگویند. در این صورت، شما به جای تجربه کردن میتوانید اول از تجربیات دیگران استفاده کنید!
گام ۷: خودتان را برای واکنش‌های اطرافیان آماده کنید
یکی از مراحل تصمیم‌گیری این است که خودتان را برای عکس‌العمل‌های اطرافیانتان آماده کنید و مطمئن باشید که هیچ وقت نمی‌شود همه را راضی نگه داشت. گاهی اوقات اطرافیان ما زمانی که در جریان تصمیم‌مان قرار می‌گیرند، واکنش‌هایی نشان می‌دهند که می‌تواند ما را دلسرد یا پشیمان کند.
سعی کنید قبل از در میان گذاشتن تصمیم خود با دیگران، واکنش آن‌ها را حدس بزنید. این کار به شما کمک می‌کند تا هم واکنش آن‌ها روی تصمیم شما تاثیری نگذارد و هم راه درستی برای بیان کردن تصمیمات خود به اشخاص مختلف انتخاب کنید.
گام۸: دوباره فکر کنید
اگر در لحظه‌ی آخر نسبت به تصمیم خود پشیمان شدید یا شک کردید که تصمیم درستی باشد، به خودتان زمان بیشتری بدهید. یک بار دیگر در مورد انتخاب‌های موجود فکر کنید و آن‌ها را بررسی کنید. بررسی دوباره‌ی انتخاب‌ها شاید باعث تصمیم جدیدی نشود اما خیال شما را از تصمیمتان راحت می‌کند و این اطمینان را به شما می‌دهد که انتخابتان بهترین انتخاب ممکن بوده است.
۳ تکنیک کاربردی برای تصمیم‌گیری
در ادامه این مطلب به چند تکنیک ساده برای تصمیم‌گیری راحت‌تر می‌پردازیم. این تکنیک‌ها به شما کمک می‌کنند تا راحت‌تر از پس تصمیمات پیچیده بر بیایید.
1-تکنیک PMI
برای آشنایی با تکنیک PMI بهتر است اول با جدول T آشنا شوید. جدول T یکی از آسان‌ترین تکنیک‌های تصمیم‌گیری است. کافی است یک جدول با دو ستون تهیه کنید. یک ستون را به ویژگی‌های مثبت و ستون دیگر را به ویژگی‌های منفیِ انتخابِ خود اختصاص دهید. در نهایت شما یک جدول خواهید داشت که با یک نگاه کلی به آن میتوانید لیستی از مزایا و معایب انتخابتان را در نظر بگیرید.
درتکنیک PMI ستون دیگری به ستون‌‌های ویژگی مثبت و منفی اضافه میشود و لیستی از ویژگی‌های «جالب توجه» را شامل میشود.
«نکات جالب توجه» به لیستی از ویژگی‌های انتخاب گفته میشود که هنوز از خوب یا بد بودن آن‌ها مطمئن نیستید. این لیست به شما کمک می‌کند تا انتخاب خود را خارج از چهارچوب‌های داوری خوب و بد بررسی کنید. در اصل این تکنیک می‌تواند فهرستی از پیامدها و مواردی که نسبت به آن‌ها عدم اطمینان دارید را به شما ارائه دهد.
2-تکنیک شش کلاه
تکنیک شش کلاه به شما کمک می‌کند تا تمام ابعاد انتخاب خود را در نظر بگیرید. با این تکنیک میتوانید از هرجهتی به انتخاب خود نگاه کنید و پیامدهای غیرمنتظره آن را به حداقل برسانید.
اسم این تکنیک از این‌جا گرفته شده است که فرض میشود شما شش کلاه به رنگ‌های مختلف دارید. هر کلاهی را که به سر می‌گذارید به یکی از ابعاد انتخاب خود نگاه می‌کنید. به این صورت در پایان استفاده از هر شش کلاه، مطمئن هستید که تمام ابعاد انتخاب خود را دیده‌اید.
- کلاه سفید/اطلاعات و واقعیت‌ها: وقتی کلاه سفید را روی سر می‌گذارید باید به این پرسش پاسخ بدهید که «چه اطلاعاتی در مورد انتخاب خود دارید؟»، «چه واقعیت‌هایی در مورد انتخاب شما وجود دارد؟» و «به چه اطلاعات دیگری در مورد انتخاب خود نیاز دارید؟»
- کلاه قرمز/احساسات: زمانی که کلاه قرمز روی سر شماست باید فقط به احساساتتان بپردازید. برخلاف کلاه سفید، لازم نیست اطلاعات و واقعیتی داشته باشید، کافی است احساستان را به گزینه‌ی پیش رو بیان کنید. مثلا «حس خوبی به او ندارم، نمی‌خواهم با او شراکت کنم» یا «نمی‌دانم چرا ولی به نظرم این یک معامله پر سود است».
- کلاه سیاه/احتیاط: در کلاه سیاه باید به ریسک‌ها فکر کنید. به این که چه خطراتی پیش روی شماست. برخلاف کلاه قرمز، در کلاه سیاه باید برای خطراتی که فکر می‌کنید پیش رویتان است دلیل بیاورید.
- کلاه زرد/مثبت اندیشی: با کلاه زرد باید از کلاه سیاه فاصله بگیرید. به هیچ چیز جز مزیت‌ها و نکات مثبت انتخاب خود فکر نکنید.
- کلاه سبز/ایده‌های خلاقانه: زمانی که کلاه سبز را می‌پوشید، میتوانید با خیال راحت ایده‌پردازی کنید. با کلاه سبز فارغ از چهارچوب‌های خوب و بد یا فکر به نتیجه و خطرات احتمالی، ایده‌های خلاقانه خود را در مورد گزینه‌های پیش رو بیان کنید.
- کلاه آبی/کنترل: کلاه آبی در واقع مدیریت تکنیک شش کلاه را به عهده دارد. زمانی که از کلاه آبی استفاده می‌کنید باید در مورد باقی کلاه‌ها قضاوت کنید. باید بررسی کنید که آیا از تمام کلاه‌ها به یک اندازه استفاده کرده‌اید یا به یکی از کلاه‌ها بیشتر پرداخته‌اید؟ کلاه آبی با حفظ کردن تعادل بین ابعاد مختلف یک تصمیم، کمک می‌کند تا تصمیم نهایی شما واقع‌بینانه باشد.
3-تکنیک خر ژان بوریدان
یک یا چند انتخاب دارید که همگی برای شما به یک اندازه جذاب هستند؟ تکنیک خر ژان بوریدان به کمک شما می‌آید تا بهترین تصمیم را بگیرید. اسم این تکنیک از داستان خری گرفته شده است که او را بین دو کُپه علف قرار داده‌اند. خر بیچاره که نمی‌داند کدام کُپه را انتخاب کند، در نهایت از گشنگی تلف میشود و می‌‌میرد.
بیشتر اوقات، وقتی ما به چیزی علاقه داریم، نمی‌توانیم معایب آن را درست ببینیم و بررسی کنیم. در این تکنیک شما تمام ویژگی‌های مثبت انتخاب‌های خود را کنار می‌گذارید و فقط لیستی از معایب هر انتخاب تهیه می‌کنید. این لیست به شما کمک می‌کند تا واقع‌بینانه‌تر انتخاب‌های خود را بررسی کنید و با مقایسه معایب و مضرات انتخاب‌ها، بهترین تصمیم را بگیرید.
تصمیم‌گیری هنوز برای شما مشکل است؟
اگر باز هم در مورد انتخاب خود مطمئن نیستید یا احساس اضطراب و نگرانی می‌کنید، شاید بهتر باشد که تصمیم‌گیری را در زمان دیگری انجام بدهید و در این مدت به کارهای مورد علاقه‌اتان بپردازید چون بدون یک ذهن آرام نمی‌توانید تصمیم درستی بگیرید.
با این حال اگر احساس می‌کنید که بلاتکلیفی حال شما را بدتر می‌کند و نیاز است که زودتر تصمیم بگیرید، میتوانید از مشاوران در مورد مشکل خود کمک بگیرید تا شما را برای یک تصمیم‌گیری درست راهنمایی کنند.
به نظر شما کدامیک از تکنیک های تصمیم گیری کاربردی تر است؟ نظرتان را در کامنت‌های همین مطلب با ما در میان بگذارید.
