هوش هیجانی چیست و چرا ضروری است افرادی با EQ بالا را استخدام کنیم؟

داشتن هوش هیجانی (Emotional intelligence) یا EQ دقیقا آن بخشی از شخصیت ما را شکل می‌دهد که به احساسات خودمان و دیگران مربوط است؛ اینکه بتوانیم احساسات دیگران را درک کنیم و حتی گاهی خودمان را جای آن‌ها بگذاریم. در اصل اطلاعات بیشتر در مورد هوش هیجانی کمک می‌کند تا هم در کسب و کار و هم در زندگی شخصی‌مان، فرد موفق‌تری باشیم. به همین دلیل در این مطلب با شما از هوش هیجانی، تاثیر آن در کسب و کار و راه‌های تقویت EQ صحبت خواهیم کرد.

هوش هیجانی چیست؟

«هوش هیجانی»، عاملی است که باعث می‌شود تا:

• احساسات دیگران را درک و تحلیل کنید و به آن پاسخ مناسب بدهید
• احساسات خود را کنترل کنید و مناسب با شرایط آن را بروز دهید

هوش هیجانی در واقع توانایی شناخت، درک و مدیریت احساسات خود و دیگران است. کارشناسان معتقدند که نقش هوش هیجانی در موفقیت، حتی از نقش ضریب هوشی یا IQ هم بیشتر است.

سطح‌های مختلف هوش هیجانی

هوش هیجانی را می‌توان در سه سطح بررسی کرد:

• درک احساسات: اولین سطح از هوش هیجانی این است که بتوانید احساسات دیگران را همان طور که هستند درک کنید  و به درستی تشخیص دهید. افراد همیشه در مورد احساساتشان صحبت نمی‌کنند، پس نکته مهم این است که برای درک احساسات دیگران به نشانه‌های غیرکلامی هم اهمیت دهید و به حالت صورت افراد توجه کنید، این کار بیشتر وقت‌ها به شما کمک می‌کند تا بهتر متوجه احساسات دیگران شوید.
• تحلیل احساسات: تحلیل احساسات سطح بعدی هوش هیجانی است. درک احساسات دیگران به تنهایی کافی نیست. لازم است که بتوانیم دلیل به وجود آمدن احساسات مختلف در افراد را تشخیص دهیم. مثلا احساس عصبانیت رئیس شما می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ ممکن است او از کار شما راضی نباشد یا هنگام آمدن به محل کار تصادف کرده باشد. این که بتوانید دلیل احساسات خود یا دیگران را تشخیص دهید، کمک می‌کند تا بهتر به آن‌ها پاسخ دهید و دچار سوتفاهم نشوید.
• مدیریت احساسات: مدیریت احساسات بالاترین و مهم‌ترین سطح از هوش هیجانی است. افرادی که بتوانند احساسات خود را کنترل کنند و آن‌ها را متناسب با شرایطی که درآن قرار دارند، بروز دهند از هوش هیجانی بالاتری نسبت به بقیه برخوردار هستند.

هوش هیجانی چه تاثیری در رفتارمان دارد؟

تقویت هوش هیجانی، تاثیرات مثبت زیادی روی جنبه‌های مختلف زندگی می‌گذارد. در این قسمت 3 تا از مهم‌ترین تاثیرات آن را در زندگی بررسی می‌کنیم:

• فکر کردن قبل از واکنش : افرادی که هوش هیجانی خود را تقویت می‌کنند، می‌دانند که احساسات همان‌ قدر که قدرتمند هستند، موقتی هم هستند. وقتی اتفاقی احساس آن‌ها را به شدت تحریک می‌کند، قبل از ابراز احساسات کمی صبر می‌کنند. مثلا اگر همکارشان باعث شده تا عصبانی شوند، قبل از بروز عصبانیت به جنبه‌های مختلف موضوع فکر می‌کنند. این کار باعث می‌شود تا در نهایت، احساسات کنترل شده‌تری از خود بروز بدهند و در نتیجه موقعیت پیش آمده را راحت‌تر کنترل کنند.
• خودآگاهی بیشتر : تقویت هوش هیجانی به افراد کمک می‌کند تا نه تنها در مورد احساسات دیگران، بلکه در مورد احساسات خود هم به درک بهتری برسند. درک و تشخیص دقیق احساسات خود، کمک می‌کند تا با آرامش بیشتری زندگی کنید. خودآگاهی این امکان را می‌دهد که چیزهایی که نسبت به آن‌ها احساسات منفی دارید را بشناسید و بتوانید تا حد امکان آن‌ها را کنترل کنید.
• همدلی با دیگران: یکی دیگر از تاثیرات مثبت هوش هیجانی، همدلی با دیگران است. همدلی کردن با دیگران به شما کمک می‌کند تا خود را در موقعیتی مشابه موقعیت دیگران تصور کنید و آن‌ها را بهتر درک کنید.

افراد با هوش هیجانی بالا چه مزایایی برای کسب و کار ها دارند؟

موارد زیر، بعضی از مزایایی هستند که افراد با هوش هیجانی بالا می‌توانند برای کسب و کارها داشته باشند:

• کارمندانی که هوش هیجانی بالایی دارند در مواجهه با فشار کاری، واکنش بهتری دارند.
• آن‌ها بیشتر از این که صحبت کنند، گوش می‌دهند.
• تصمیمات تجاری منطقی‌تری می‌گیرند.
• انتقادپذیرند و از اشتباهات خود درس می‌گیرند.
• احساسات خود را کنترل می‌کنند و می‌توانند مسائل پیچیده و پرفشار کاری را بالغانه حل کنند.
• احساسات دیگر اعضای تیم را درک می‌کنند و متناسب با آن واکنش نشان می‌دهند.

برای ارتقا کسب و کار و جلوگیری از شکست در استارتاپ‌ها، لازم است که حتما به تقویت هوش هیجانی کارمندان و یا استخدام افراد با هوش هیجانی بالا، توجه کنید چون وقتی به کسب و کارهای شکست خورده نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که در بیشتر موارد:

• بنیانگذاران به نظرات یکدیگر گوش نمی‌دادند
• اعضای تیم، احساسات و نظرات یکدیگر را درک نمی‌کردند
• بنیانگذاران یا اعضای تیم بلد نبودند در مواجهه با اختلاف و مشکلات، چطور با هم برخورد کنند
• اعضای تیم همدلی با یکدیگر را بلد نبودند

EQ یا IQ ؟

کلمه‌ی IQ مخفف  intelligence quotientیا همان هوش شناختی است و کلمه‌ی EQ کوتاه شده‌ی عبارت Emotional quotient یا همان هوش هیجانی است. برای درک بهتر تفاوت هوش شناختی و هوش هیجانی، هرکدام از آن‌ها را به صورت مختصر تعریف می‌کنیم:

• هوش شناختی: آیکیو یا هوش شناختی مربوط به اندازه‌گیری توانایی یادگیری افراد در زمینه‌هایی مثل ریاضی، منطق، استدلال، تحلیل و… است. آیکیو از زمان تولد افراد ثابت است و در طول زندگی فرد تغییری نمی‌کند مگر  در حادثه‌ای مثل از دست دادن حافظه.
• هوش هیجانی: هوش هیجانی مثل اسمش به هیجانات و احساسات ما برمی‌گردد. هوش هیجانی باعث می‌شود تا بتوانیم با دیگران ارتباط برقرار کنیم، احساسات خود و دیگران را بشناسیم و با اطرافیان همدلی کنیم یا در برابر احساساتمان، عکس العمل‌های درست داشته باشیم. برخلاف هوش شناختی، هوش هیجانی اکتسابی است یعنی می‌توان آن را تقویت کرد و بهبود داد.

چطور هوش هیجانی را تقویت کنیم؟

هوش هیجانی را می‌توان به وسیله تمرین‌های ساده، تقویت کرد. اگر فکر می‌کنید هوش هیجانی شما قوی نیست یا می‌خواهید آن را تقویت کنید، به شما پیشنهاد می‌کنیم تا راهکارهای زیر را تمرین کنید:

• قبل از صحبت کردن مکث کنید: مکث کردن قبل از شروع به صحبت باعث می‌شود تا فرصت بیشتری برای فکر کردن به حرف خود داشته باشید.
• به دیگران گوش کنید: گوش دادن به حرف دیگران باعث می‌شود درک بهتری از نیازها و احساسات‌شان داشته باشید. تمرکز روی حرف‌های دیگران باعث می‌شود تا هنگام تصمیم‌گیری یا صحبت کردن، انتخابی داشته باشید که در آن به نیازها و احساسات دیگران هم توجه شده باشد.
• در مواجهه با افکار خود منطقی برخورد کنید: نمی‌توانید اتفاقاتی را که برایتان می افتد یا احساساتی که در لحظه به آن‌ها دچار می‌شوید را کنترل کنید. اما می‌توانید با افکاری که در ذهنتان جریان پیدا می‌کند، منطقی‌تر رو به رو شوید. وقتی اتفاق بدی میفتد یا دچار احساسات منفی می‌شوید، به جای سرزنش خود یا دیگران، سعی کنید به دنبال دلیل اتفاق یا احساس باشید.
• ویژگی‌های مثبت دیگران را بگویید: دیدن و به زبان آوردن ویژگی‌های مثبت دیگران به ذهن شما یاد می‌دهد تا به جای عیب‌ها و مشکلات روی خوبی‌ها تمرکز کند. با این کار می‌توانید بیشتر با دیگران همدلی کنید و بهتر با آن‌ها ارتباط برقرار کنید.
• از فیدبکِ درست دیگران استقبال کنید : از دیگران بخواهید که ه شما فیدبک بدهند و از آن در راستای رشد و پیشرفتتان استفاده کنید.
• به زبان بدن توجه کنید: بخش قابل توجهی از ارتباطات، غیرکلامی هستند. اگر فقط به گوش‌های خود اعتماد کنید، ممکن است در درک احساسات دیگران دچار اشتباه شوید. پس به زبان بدن و حالت صورت افراد، توجه کنید.
• از دیدگاه دیگران ببینید: وقتی اختلافی پیش می‌آید، سعی کنید خود را جای شخص مقابل بگذارید و از دید او به ماجرا نگاه کنید. نظر و دلایل او را بپرسید و سعی کنید انگیزه و احساساتی را که باعث به وجود آمدن اختلاف شده، واقعا درک کنید. با این کار می‌توانید به یک نظر مشترک برسید و اختلافات را حل کنید.
• احساسات خود را بیان کنید : اگر آزرده یا ناراحت شدید، آرام و محترمانه احساس خود و دلیل ناراحت شدنتان را بیان کنید و اجازه دهید تا دیگران درک متقابلی از احساسات شما داشته باشند. این کار می‌تواند از بروز مشکلات مشابه در آینده، جلوگیری کند.

هوش هیجانی و تقویت آن یکی از راه‌های مهم برای کسب موفقیت است. فرقی ندارد که مشغول چه کاری هستید، هوش هیجانی به رشد شما در تمام زمینه‌ها و حوزه‌های کاری کمک می‌کند. کافی است تا تمرین‌های مربوط به تقویت EQ را انجام دهید تا تاثیر آن را در مسیر موفقیت خود ببینید.

شما چه روش‌های دیگری برای افزایش هوش هیجانی می‌شناسید؟ در کامنت‌های همین مطلب با ما در میان بگذارید.