-
عناوین مقاله
شتاب دهنده چیست؟
چگونگی پذیرش در شتابدهندهها
مزیت‌های شتابدهندهها
چالش‌های شتابدهندهها
حوزه‌های مورد علاقه شتابدهندهها چیست؟
راهکارهای موفقیت در برنامه‌های شتابدهی
اولین شتابدهندهها
موضوعات مالی همیشه یکی از دغدغه‌های مهم افرادی است که می‌خواهند برای خودشان کسب‌وکاری شخصی راه بیندازند، معمولا راه‌های رایج سرمایه‌گذاری مثل سرمایه‌گذاری شخصی یا کمک گرفتن از سرمایه‌گذاران برای این کار وجود دارد؛ اما مدتی است که راهکار جدیدی به نام شتابدهندهها Accelerator) ) هم برای رشد کسب‌وکارهای نوپا یا استارتآپها، ایجاد شده که بخش مهمی از حمایت‌های ضروری را در اختیار استارتآپها می‌گذارد.
اگر ایده خوبی برای ایجاد یک کسب و کار در ذهنتان دارید و دوست دارید یک کارآفرین باشید این مطلب شما را با شتابدهندهها، چگونگی ورود، پذیرش و شکل حمایت آنها، آشنا می‌کند.
شتاب دهنده چیست؟
یک ایده هر چقدر هم خلاقانه و جدید باشد به تنهایی نمی‌تواند رشد و توسعه پیدا کند، شتابدهندهها با کمک‌ها و برنامه‌های حمایتی در زمانی کوتاه و چند ماهه، زمینه رشد و توسعه استارتآپها را فراهم کرده و آنها را برای ورود به دنیای واقعی کسب‌وکار آماده و تجهیز میکنند.
شتابدهنده کمک‌هایی مثل حمایت مالی و تجهیزاتی، مشاوره و آموزش، فضای کاری و… را به استارتآپها می‌دهند و ممکن است در ازای آن با گرفتن بخشی از سهام استارت‌آپ یا درآمدهای آینده آنها و راهکارهای متنوع دیگر درآمدزایی میکنند.
چگونگی پذیرش در شتابدهندهها
هر شتابدهنده معمولا دو یا سه بار در طول سال برنامه شتابدهی استارتآپها را برگزار می‌کند. روند پذیرش به این صورت است که:
- استارتآپها فرم اولیه حضور در برنامه شتابدهی را پر میکنند
- شتابدهنده فرم‌ها را بررسی میکنند
- در صورت علاقه‌مندی و جذاب بودن ایده، اعضای تیم استارت‌آپی را به مصاحبه حضوری دعوت میکنند
- در مصاحبه حضوری، بنیان‌گذار یا مدیر استارت‌آپ باید شکل دقیقی از ایده، چگونگی فعالیت در بازار و مدل کوچکی از محصول خود را ارائه دهد
- پس از آن اگر استارتآپها شرایط مورد نظر شتابدهندهها را کسب کنند، وارد برنامه شتابدهی می‌شوند
نکته:برنامه‌های شتابدهی معمولا سه تا ۶ ماه زمان می‌برد.
مزیت‌های شتابدهندهها
- حمایت مالی
وقتی استارتآپها وارد برنامه شتابدهی می‌شوند منابع مالی نسبتا مناسبی را از شتابدهند‌ها دریافت می‌کند. منابع مالی به تیم‌ها این امکان را می‌دهد تا بتوانند از هزینه‌های جاری و نیروی انسانی خود بربیایند و همزمان محصول خود را رشد و توسعه دهند.
- آموزش و مشاوره
در هر شتابدهنده معمولا چندین کارشناس با تجربه و کاربلد حوزه کسب‌وکار و فناوری به عنوان مربی یا منتور (Mentor) وجود دارد. وظیفه آنها بررسی کارهای استارتآپها و دادن مشاوره به آنهاست. در کنار این سمینارها و کارگاه‌های آموزشی هم طی دوره شتابدهی برگزار می‌شود تا تیم‌ها به خوبی با نقاط قوت و ضعف کار خود آشنا شوند.
- تجهیز امکانات
رشد و توسعه ایده و تبدیل کردن آن به یک محصول موفق بدون زیرساخت و امکانات، شدنی نیست. با عضویت در شتابدهندهها این زیرساخت شامل فضای کار اشتراکی، میز کار، اینترنت و… در اختیار استارتآپها قرار می‌گیرد.
- شبکه سازی
فضای کار اشتراکی در شتابدهندهها این امکان را به تیم‌های استارت‌آپی حاضر در برنامه شتابدهی می‌دهد تا بتوانند با هم تعامل داشته باشند و از مزیت‌های یکدیگر بهره‌مند شوند. همچنین تیم‌ها با مدیران و بنیان‌گذاران استارت‌آپ‌های موفقی که برنامه شتابدهی را پشت‌سر گذاشته‌اند ملاقات خواهند داشت و می‌توانند از راهنمایی‌ها و ارتباطات آنها استفاده کنند.
- معرفی به سرمایه‌گذاران
پس از پایان برنامه شتابدهی و زمانی که استارتآپها برای ورود به بازار آماده شدند، شتابدهندهها مراسمی به نام دمودی (Demo Day) برگزار میکنند. در این جلسه سرمایه‌گذاران و مدیران شرکت‌های تخصصی سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارها، حاضر هستند و با ایده‌ها و تیم‌ها آشنا می‌شوند تا در صورت علاقه بر روی استارتآپها سرمایه‌گذاری کنند.
- بازخورد محصول
تامین مالی از طرف شتابدهندهها و استفاده از نظرات و راهنمایی‌هایی منتورها و مربیان کمک می‌کند تا استارتآپها بتوانند در طول برنامه شتابدهی، نسخه اولیه یا MVP (Minimum viable product) محصول خود را عرضه کنند. با ارائه این نسخه در شکل محدود بازخورهای خوبی به استارتاپها منتقل می‌شود تا بتوانند نقاط ضعف احتمالی را شناخته و قبل از ورود به بازار آن ها را رفع کنند.
- اعتبار و پرستیژ
حضور در برنامه شتابدهی و پشت‌سر گذاشتن موفق این دوره‌ها، به استارتآپها شخصیت و اعتبار می‌بخشد. طی کردن این دوره‌ها نشان از مهارت و توانایی‌های تیم استارت‌آپی دارد.
چالش‌های شتابدهندهها
- مالکیت بخشی از سهام استارتآپها
اغلب شتابدهندهها در ازای حمایت‌های مالی و معنوی که انجام می‌دهند بخشی از سهام استارتآپها را دریافت میکنند. در واقع پس از طی کردن برنامه‌های شتابدهی، مدیران و بنیان‌گذاران استارتآپها دیگر مالک ۱۰۰ درصد استارت‌آپ خود نیستند.
- الزام به رشد سریع
برنامه‌های شتابدهی کوتاه مدت و چند ماهه است و استارتآپها باید در همین زمان کوتاه مراحل رشد و توسعه خود را طی کنند. در صورتی که بسیاری از صاحب نظران این حوزه معتقدند موفقیت کوتاه مدت برای بسیاری از استارتآپها سخت و غیرممکن است و نیاز است تا در روندی کند و طولانی مدت از آنها حمایت شود.
- عدم تمرکز تیم‌های استارت‌آپی
برگزاری سمینارها و جلسه‌های زیاد و برنامه‌های جانبی مثل آن می‌تواند تمرکز اصلی تیم‌های استارت‌آپی را از هدف اصلی خود پرت کند و مانع توجه ۱۰۰ درصدی آنها شود.
حوزه‌های مورد علاقه شتابدهندهها چیست؟
شتابدهندهها اغلب به دنبال استارت‌آپ‌هایی هستند که ظرفیت رشد سریع و پربازدهی دارند. شتابدهندهها همچنین به روندها و فناوری‌های روز توجه دارند. حوزه‌هایی مثل :
- فین‌تک
- سلامت دیجیتال
- تجارت الکترونیک
- هوش مصنوعی
- اینترنت اشیاء
- تحلیل کلان داده
- تبلیغات
- آموزش
- انرژی
بیشتر از دیگر حوزه‌ها مورد علاقه و توجه شتابدهندهها است.
بعضی از شتابدهندهها تنها در یک حوزه تخصصی فعالیت میکنند. مثلا فینووا، شتابدهنده تخصصی حوزه فین‌تک است که از استارت‌آپ‌های این بخش حمایت می‌کند. بعضی دیگر از شتابدهندهها تنها در چند حوزه فعالیت میکنند مثل شتابدهنده سامسونگ-امیرکبیر که در چهار حوزه انرژی، آموزش، سلامت و محیط زیست فعالیت می‌کند.
شتابدهنده‌های زیادی هم به شکل عمومی فعالیت میکنند و تمامی رشته‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهند که شتابدهنده آواتک از جمله این مراکز است.
راهکارهای موفقیت در برنامه‌های شتابدهی
اگر شما ایده خلاقانه و نویی دارید که فکر می‌کنید با حضور در شتابدهندهها می‌تواند مراحل رشد و توسعه را طی کند، باید قبل از حضور در برنامه‌های شتابدهی و همزمان با آن یک‌سری از نکات مهم و ضروری را در خود تقویت کنید.
- یک مدل تجاری طراحی کنید
حضور در کارگاه‌ها و رویدادهایی مثل استارت‌آپ ویکندها به شما کمک می‌کند تا بتوانید ایده خود را به یک مدل تجاری تبدیل کنید.
- نمونه اولیه محصول را خلق کنید
گام بعدی طراحی و خلق نمونه پایه یا اولیه محصول است. داشتن این نمونه اولیه برای ارائه به شتابدهندهها و سرمایه‌گذاران ضروری است.
- با بنیان‌گذاران استارتآپها صحبت کنید
صحبت با فعالان اکوسیستم استارت‌آپی، تجربه‌ها و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار شما قرار می‌دهد. بنیان‌گذاران استارت‌آپ‌هایی که شکست خورده‌اند، تجربه‌های مهمی دارند که باعث می‌شود تا شما اشتباهات آنها را تکرار نکنید و شانس بیشتری برای موفقیت داشته باشید.
- روحیه کار تیمی و کارآفرینی را تقویت کنید
بنیان‌گذار یک استارت‌آپ برای موفقیت باید جنبه‌های کار تیمی و کارآفرینی شخصیت خود را توسعه دهد.
اولین شتابدهندهها
- Y Combinator
در یکی دو دهه اخیر شتابدهنده‌های زیادی در جهان راه‌اندازی شدند و باعث پیشرفت بسیاری از استارتآپها شدند. اولین شتابدهنده به نام Y Combinator در آمریکا در سال ۲۰۰۵ متولد شد. این شتابدهنده از زمان تاسیس خود تاکنون در بیش از ۳ هزار شرکت سرمایه‌گذاری کرده است. برنامه‌های شتابدهی هر ۶ ماه با بررسی بیش از ۱۰ هزار درخواست و پذیرش تنها ۱.۵ تا ۲ درصد آنها آغاز می‌شود.
استارتآپها و شرکت‌های بزرگی مثل Zapier، Dropbox، Airbnb، Reddit و Twitch
از خروجی‌های موفق برنامه‌های شتابدهی Y Combinator محسوب می‌شوند.
- Techstars
از سال ۲۰۰۶ تاکنون بیش از ۲۴۰۰ شرکت از سرمایه‌گذاری‌های شتابدهنده techstars بهره‌مند شدند که ارزش تقریبی بازار آنها بیش از ۳۲ میلیارد دلار است. از بین خروجی‌های موفق techstars ۹ شرکت به یونیکورن (شرکت‌هایی که ارزش آنها بیش از یک میلیارد دلار است) تبدیل شده‌اند، استارت‌آپ‌های موفقی مثل Zipline، Outreach و ClassPass از جمله این شرکت‌ها هستند.
شتابدهنده‌های ایرانی
در ایران از اوایل دهه ۹۰ با راه‌اندازی شتابدهنده‌هایی مثل مپس، آواتک و دیموند روند راه‌اندازی شتابدهندهها سرعت گرفت. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ شتابدهنده در ایران فعالیت میکنند.
آیا تجربیاتی از حضور در برنامه‌های شتابدهی داشته‌اید؟ نظر شما در مورد شتابدهندهها چیست؟ نظرات خود را با ما در کامنت‌ها به اشتراک بگذارید.
